Psikolojik ve duygusal manipülasyon yaşadığınızı nasıl anlarsınız?

Psikolojik ve duygusal manipülasyon yaşadığınızı nasıl anlarsınız?

Bir kişinin başka bir kişi üzerinde zihinsel ve duygusal çarpıtma yoluyla güç, kontrol, fayda ve imtiyaz sağlama amacıyla sergilediği davranış ve tutumlar psikolojik manipülasyondur.

Sağlıklı bir ilişki akışında karşılıklı olarak fikir alışverişi yapılır, öneri alınır ve verilir ama psikolojik manipülasyonda tek taraflı bir amaç ve ajanda vardır. Manipüle eden kişi bilinçli de yapıyor olabilir bunu, bilinç dışı da.

Bu kişiler, karşısında ondan daha zayıf birisini gördüklerinde, bunu o kişiye karşı kullanır. Eğer kendi çıkarı olacaksa, ya da içsel olarak kendisini besleyecek bir duygu hissettirecekse ustalıkla, karşısındaki kişiyi o yönde etkiler. Örnek: İnan, seni düşündüğüm için, senin iyiliğini düşündüğüm için bunu söylüyorum. Hatta bu yolda, karşısındakini gerçekten düşünüyormuş gibi ona ufak iyilikler de yapar ama en temeldeki isteği kendi menfaatidir. Bu menfaatin ne olduğu, kişilik yapısına göre değişir.

Kimler psikolojik manipulasyon yapar?
Bir kişi yakın ilişkilerinde bunu hep yapma eğilimindeyse, hayattaki belirgin eğilimiyse bir karakter patolojisi olabilir.
Borderline kişilik bozukluğu, narsistik kişilik bozukluğu ya da antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireylerin bu tarz manipülasyon yöntemlerine sıklıkla başvurabildiğini söylemek mümkün.

En sık görülen manipülasyon davranışları

  • Söyledikleriniz çarpıtılır. Sizin söylediklerinizin anlamını kendi çıkarları doğrultusunda değiştirmeye çalışır.
  • Suçluluk hisleri ile dolu hissedersiniz.
  • Başkalarının yanında sizin bir çabanızı takdir ediyor gibi görünürken aslında sizi küçük düşürür. Sıklıkla da şaka yapıyorum der.
  • Çok rahat şekilde yalan söyler, doğrusunu bildiğiniz halde, sizin kendinizden şüphe etmenizi sağlar.
  • Haksızken bile sesini yükselterek konuşur, sizin kendinizi sorgulamanıza yol açar.
  • Kendi çıkarı olan bir duruma sizi ikna etmek için hediyeler alır ve iyi görünmeye çalışır.
  • Sizin yanınızda olup size destek olur gibi yapıp, sonra anlattıklarınızı sizin aleyhinizde kullanabilir. Sizi dinlerken bile aslında gerçekten sizi önemsediği için dinlemiyordur.
  • Onunla ilgili size iyi gelmeyen bir şey söylediğinizde, kendi dünyasını, yaşantısını dramatize eder ve sizin ihtiyacınızı, duygunuzu önemsizleştirir. Böyle insanlar tanımışsınızdır, hep onlar mağdurdur. Haksızlığa uğramışlardır hep.
  • Duygu sömürüsü yaparak istediğini yaptırmaya çalışır.
  • Sizi daha iyi kontrol etmek ve yönetmek için size akıl verecek, gerçekleri gösterecek kişilerden sizi uzaklaştırmaya, onlara karşı sizi doldurmaya çalışır.

Manipülasyona maruz kaldığınızı nasıl fark edebilirsiniz?

Psikolojik ve duygusal manipülasyon süreç içinde yavaş yavaş oluştuğu için, fark etmesi çok kolay değildir. Bu noktada, kendinizle temas halinde olmanız, eğer bir kişiyle yaşadığınız bir ilişkide kendinizi güvende, rahat ve huzurlu hissetmiyorsanız ve aşağıdaki belirtileri hissediyorsanız bir psikolojik destek almanız yararlı olur:

    • Sürekli suçlu hissetmek, sorgulamalar içinde olmak
    • Karar vermede güçlük çekmek
    • Aşırı hassas olduğunu düşünmek
    • Umutsuz, keyifsiz hissetmek
    • Değersiz hissetmek

Yardımcı ipuçları

*Bu konudan bağımsız olarak, sınır kavramını içselleştirmek çok önemli. Sınırlarınız iç dünyanızda geçirgense manipulasyona da daha açık olursunuz.

*Başkalarıyla paylaşın yaşadıklarınızı. Çünkü eğer bu ilişki biçimi kemikleştiyse fark etmeniz giderek zorlaşır.

*Kim haklı kim haksız, acaba doğu mu söylüyor gibi düşünmek yerine duygularınıza bakmayı deneyin. Hem bireysel hem de ilişkisel anlamda. Eğer hem kişisel olarak hem de bir ilişki içinde çoğunlukla mutsuz hissediyor, yaşam enerjinizi düşük hissediyorsanız bu önemli bir sinyaldir.

 

İyi dileklerimle,

Uzm. Klinik Psikolog İlknur Yılmaz

Dönüşüm Psikolojik Danışmanlık

Ataköy/Bakırköy